Friday, April 26, 2019

Edication and wisdom

သိပ္ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။  ဖတ္ၾကည့္ပါ။ မူရင္းစာေရး
သူ ကိုေက်ာ္မင္းထြန္းကိုအထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

" ပညာ အား အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုပံု ႏွစ္မ်ိဳး ''
-----------------------------------------

မနက္က လိုင္းဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ ဘြဲယူဓာတ္ပံုတစ္
ပံုအရင္ေတြ႔တယ္။ ဓာတ္ပံု  ႐ိုက္ထားတာက ဘြဲ႔
ဝတ္စံု ဝတ္ၿပီး ႏြားလွည္း တံပိုးကို ထမ္းထားတဲ့ပံု
ပါ။

ဘြဲရလည္း ဘာမွ သံုးမရ ဘူး လို႔ ေရးထားပါေသးတယ္

မိတ္ေဆြ တို႔လဲ အဲ့ဒီ ပံု ေတြ႔ၿပီးၿပီ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မွာပါ

. ...................................................................
ျမန္မာစာလံုးတြင္ ပညာ ဟု တစ္လံုးတည္း သံုးေသာ္လည္း
အဂၤလိပ္ ဘာသာတြင္မူ Education ႏွင့္ Wisdom
ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးကြဲေလသည္

Education ဆိုတာက ေက်ာင္းကေနေသာ္ လည္းေကာင္း
မိဘ ဆီကေနေသာ္ လည္ေကာင္း သင္ယူတက္ေျမာက္
ဘြဲ႔ရလာတာကို ဆိုလိုတာပါ

အဲ့တာကို ပညာတက္ educated person လို႔ေခၚပါတယ္

ေနာက္ပညာတစ္ခုက
အမွားအမွန္ကိုေကာင္းေကာင္း ေဝဖန္ ပိုင္းျခားႏိုင္တဲ့ပညာပါ
ဘယ္လို မေန သင့္ဘူး ဘယ္လိုေနသင့္တယ္
ဘယ္လိုမေျပာသင့္ဘူး ဘယ္လိုေျပာသင့္တယ္
ဘယ္လိုမယူဆ သင့္ဘူး ဘယ္လို ယူဆသင့္တယ္
စသည့္ အမွားအမွန္ေဝဖန္ႏိုင္တာ ကိုေတာ့
Wisdom ဆိုတဲ့ စာလံုးသံုးပါတယ္
Wise ဆိုတဲ့စာလံုးက လာတာပါ

...................................................................

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ ႏွစ္ေလာက္က ကြၽန္ေတာ္ စကိုင္းနက္မီဒီယာ
မွာ ဘာသာျပန္လုပ္တာ ၁ သိန္းရပါတယ္လခ

က်ႊန္ေတာ့အတြက္ ဖူလံု ပါတယ္
ဒါေပမယ့္ က်ႊန္ေတာ္ ဆက္တက္ခ်င္တဲ့ ၿဗိတိ ေကာင္စယ္က
၈ ပတ္ ကို ၃ သိန္းသြင္းရမယ္

IELTS ေျဖရင္လည္း ၁၄၅ ေဒၚလာ သြင္းရမယ္ဆိုေတာ့
ကႊ်နိေတာ့ လက္ထဲမွာက ၁၀ သိန္းေလာက္ပဲ႐ွိတယ္
မလံုေလာက္ပါဘူး

အဲ့ဒါနဲ႔ စကိုင္းနက္ ကေန အလုပ္ထြကိ လိုက္ၿပီး
မထသ ၆၂ လိုင္းက ၅ခ /၆၈၀၃ကို isuzu ကားႀကီး
ကို တစ္လ ၆ သိန္းနဲ႔ ကန္ထ႐ိုက္ယူလိုက္ပါတယ္

.................................................................

ေန႔လည္ဘက္မွာ ယဥ္ေမာင္းနဲ႔စပယ္ယာက လိုင္းဆြဲခိုင္းပါ
တယ္
က်ႊန္ေတာ္က ေတာ့ သင္တန္းေတြ လိုက္တက္ပါတယ္

ညေန ျပန္လာေတာ့ ေတာင္ဒဂံုက SGI ဆိုတဲ့အထည္ခ်ဴပ္
ဖယ္ရီ ယူ ထားပါတယ္

ေတာင္ဒဂံု စက္မူ႔ဇုန္ကေန ေရလည္ ေက်ာက္တန္းဘုရား
ေ႐ွ႕ထိပါ က်ႊန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ေမာင္းပါတယ္
ေက်ာက္တန္းေရ လည္ ဘုရားေ႐ွ႕မွာ ည အိပ္ပါတယ္
မနက္က်ရင္ အလုပ္သမားေတြ ျပန္ႀကိဳၿပီး စက္ရံုပို႔ေပၚ့
တစ္ေန႔ ၄ ေသာင္း ရပါတယ္

....................................................................

" Wisdom ရဲ႕ အေရးႀကီးပံု''

က်ႊန္ေတာ့တို႔ကား ဂိတ္က ေတာင္ဒဂံု ၿမိဳ႕စြန္မွာ ဂိတ္ဆံုးတယ္

ကားဂိတ္မွာ ေရခဲေရ ေရာင္းေနတဲ့ '' အငယ္ေလး '' ဆိုတဲ့
လူငယ္ တစ္ေယာက္႐ွိတယ္
အတန္းပညာ ၂ တန္းေလာက္တက္ဖူးတယ္

ညေန မွာ ျပန္ခါနီး သူက ပိုေနတဲ့ ေရ ခဲေရ ကို
လိုင္းဆြဲၿပီး ျပန္လာတဲ့ကားသမားေတြ လိုက္လိုက္တိုက္တယ္

ညေနဘက္ သူအလုပ္အားရင္ ဂိတ္မွာ ျပင္ေနတဲ့ကားေတြလိုက္ ကူညီတယ္
စကားေျပာ အလြန္ညက္ၿပီး
လူႀကီးေတြနဲ႔လည္းအဆင္ေျပေအာင္ေပါင္းသင္းတက္လို႔
လူ ခ်စ္ခံရတယ္

က်ႊန္ေတာ္က ကိုယ့္ကား ကို ကိုယ္တိုင္ျပင္ေတာ့
သူက လာလာကူရင္းနဲ႔ ရင္းႏွီးလာတယ္

သူေန႔တိုင္ လာလာျပင္ေပးတယ္
က်ႊန္ေတာ္လည္း ကားျပင္ရင္းသင္ေပးတယ္

ၿပီးရင္ CNG gas သြားထည့္ရင္ သူလိုက္လာတယ္
က်ႊန္ေတာ္ ကားေမာင္း ဆက္သင္ေပးတယ္ ကားႀကီးေတြရဲ႕
စီယာတိုင္ ယူဆ ပံု ကို သူက်ႊမ္းက်င္လာေတာ့
ကားတစ္စီးၿပီးတစ္စီး gas ထည့္ရင္ သူကားေရႊ႔ ့ေပးတယ္
က်ႊန္ေတာ္က ကားေပၚမီးဖြင့္ၿပီး အဂၤလိပ္ စာအုပ္ဖတ္ေနတာ
ေပါ့

လိုရင္းေျပာ ရရင္ သူ ကားႀကီး ေမာင္းႏိုင္သြားတယ္

ေနာက္ေတာ့ ကႊ်န္ေတာ္ကို စပယ္ယာ လိုင္စင္ လုပ္ေပးဖို႔
ပူဆာ တယ္

ကႊ်န္ေတာ္က ကားေလာက မွ ခဏ ပဲ ေနမွာ ဒါေၾကာင့္မို႔
ကူညီ ႏိုင္သေလာက္ ကူညီမယ္ စိတ္ကူးထားေတာ့
ဘယ္သူကပဲ လိုင္စင္လုပ္ေပးပါ ကားေမာင္းသင္ေပးပါ
လာေျပာရင္ ကႊန္ေတာ္အဆငိေျပေအာင္လုပ္ေပးတာခ်ည္းပဲ

ေနာက္ေတာ့ အငယ္ေလး စပယ္ယာ လိုက္တယ္ တျခားကား
မွာ ကားပိုင္႐ွင္ရဲ႕ ယံုၾကည္မွဴ႕ ရသြားေတာ့
Owner casher ျဖစ္လာတယ္ ေငြသိမ္းေပါ့

အဲ့ဒီ အခ်ိန္မွာ က်ႊန္ေတာ္ IELTS စာေမးပြဲမွာ6.7
ရသြားေတာ့ ကားေလာက ကေန
က်ႊန္ေတာ္ ထြက္သြားတယ္

၃၅ လမ္းမွာ Global link နာမည္နဲ႔ အဂၤလိပ္စကားေျပာ
သင္တန္းဖြင့္လိုက္ပါတယ္

ဒီေန႔ အခ်ိန္ ထိ
အဲကြန္းေအာက္မွာ ဘာသာျပန္ရတဲ့ဘဝ
ကားသမားဘဝ နဲ႔
အဂၤလိပ္စာဆရာ ဘဝ
ဘယ္ဟာ သေဘာက်လဲေမးရင္
ကားသမားဘဝ ကို ကႊ်န္ေတာ္ေပ်ာ္တယ္
ေယာက်ၤားဆန္ဆန္ ရံုးကန္ ရတာကို
က်ႊန္ေတာ္ႏွစ္သက္ပါတယ္
....................................................................

၂၀၁၆မွာ YBS မေျပာင္း ခင္ေလးမွာ
ကႊ်န္ေတာ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ေ႐ွ႕မွာ
ဗီယက္နာမ္ တစ္ေယာက္ကို
ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ အေၾကာင္း႐ွင္းျပေနတုန္း
လိုင္းကားတစ္စီး က်ႊန္ေတာ့ ေဘးမွာ လာရပ္ ၿပီး
'' ကိုေက်ာ္ ကႊ်န္ေတာ့ မွတ္မိလား '' ကႊ်န္ေတာ္ အငယ္ေလး ပါ''
ဂိတ္ဘက္ေရာက္ရင္ ဝင္ လာ ခဲ့ပါဦးဗ်ာ ေက်းဇူးဆပ္ ခ်င္လို႔
ကႊ်န္ေတာ္ အခု ကားပိုင္ ျဖစ္ေနၿပီဗ်''

က်ႊန္ေတာ္ ျပံဳး မိ တယ္
တစ္ခ်ိန္က ကားဂိတ္မွာ ေရခဲေရ ေရာင္းေနတဲ့ခေလး
အခု လိုင္းကားတစ္စီး ပိုင္သြားတယ္
သူ႔မွာ education မ႐ွိခဲ့ဘူး
ဒါေပမယ့္ Wisdom ေတာ့႐ွိတယ္
ဘဝ မွာ ဘယ္လိုေနသင့္တယ္ ဘယ္လိုမေနသင့္ဘူး
ဘယ္သူကို ခ်ဥ္းကပ္သင့္တယ္ ဘယ္သူ႔ကိုေ႐ွာင္သင့္တယ္
ဘယ္လိုစကားမေျပာ သင့္ဘူး ဘယ္လို ေျပာသင့္တယ္
အမွား အမွန္ကို ေကာင္းေကာင္း ခြဲႏိုင္ခဲ့တယ္

သူက ဘဝ ကို Education မ႐ွိေပမယ္
Wisdom နဲ႔ ဘဝ ကို ျဖတ္သန္းသြားတယ္

....................................................................

" Education '' ရဲ႕ အေရးပါ ပံု

Education ကလည္း အရမ္းအေရးပါ ပါတယ္

တစ္ခ်ိဳ႕ ရဟန္းပညာ႐ွိ လူပညာ႐ွိေတြက ေက်ာင္းပညာေရး
ကို '' သင္ညာ '' ေတြ ဆို ၿပီး wisdom ေလာက္ အေရးမပါ
ဘူး လို႔ ဆိုတာလည္း မၾကာခဏ ဖတ္ရ ပါတယ္

က်ႊနိေတာ္ ယဥ္ေက်းစြာ ျငင္းဆိုပါတယ္

Wisdom လိုပဲ Education ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္

ဆရာတစ္ေယာက္က ပညာဆိုတာ
'' ေက်ာင္းကသင္လာတာမဟုတ္ဘူး ဆယ္တန္း
ေအာင္ဖို႔ထက္ လူ လိုနားလည္ ဖို႔ လိုတယ္ လို႔
ဆိုတယ္ ''

သူေျပာ ခ်င္တာက. လူ႔ဘဝ ေနတက္ ဖို႔ ကို အျပဳ
သေဘာဆို ခ်င္တာ။

ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ စကားကို
ဆယ္တန္း တဖုတ္ဖုတ္ က်ေနတဲ့ေကာင္က
ယူ သံုးေရာ

" ဆယ္တန္းေအာင္ ဖို႔ ထက္ လူလိုသိဖို႔ လိုတယ္တဲ့ ''

အမွန္က မိဘ ေက်ာင္းထားပါ လ်ွက္
ဆယ္တန္းေတာင္ အျဖစ္႐ွိေအာင္မေျဖ ႏိုင္တဲ့ ေကာင္က
ယူသံုး လိုက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ဆယ္တန္းမေအာင္တာကို
ကာဘာလုပ္သြားတယ္

...................................................................

က်ႊန္ေတာ္ ကားသမား ဘဝ မွာ
ယုဇန ဥယဥ္ၿမိဳ႕ေတာ္က
ညီညီေအာင္ ဆိုတဲ့ စက္ဆရာသိပ္ေတာ္တယ္
မ်က္စိကို အဝတ္စည္းထားၿပီး
ကားအင္ဂ်င္က ဘယ္မူလီမဆို ျဖဳတ္ယူလာခဲ့
သူလက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္တာနဲ႔တင္
ဘယ္ေနရာက မူလီ ဆိုတာ အလႊတ္ေျပာႏိုင္ေအာင္
သူ႔Subject ကို သူႏိုင္ နင္းတယ္
အေျပာအဆိုလည္း ညက္တယ္

က်ႊန္ေတာ္ ရဲ႕
မက္ကနီကယ္ အင္ဂ်င္နီယာ တက္ေနတဲ့သူငယ္ခ်င္း
အျမဲတမ္း ေက်ာင္းေျပးၿပီး ထန္းရည္ေသာက္တယ္

အခ်ိန္တန္ဘြဲ႔ရ လာတယ္
education certificate ႐ွိတယ္
စက္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့အင္ဂ်င္နီယာေပမယ့္
ကားရဲ႕ ပင္စတင္ ေတာင္ အျပင္မွာ မေတြ႔ ဘူးဖူး

အဲ့တာ သူရယ္ စက္ဆရာ ညီညီေအာင္ရယ္
သေဘာၤတက္ေတာ့
စက္ကို အရမ္းက်ႊမ္းတဲ့ ညီညီ ေအာင္က
ဆီေလာင္းအဆင့္နဲ႔သေဘၤာ လိုက္ရတယ္
လခ ၇ သိန္း
စက္အေၾကာင္းတကယ္နားမလည္တဲ့
အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းဆင္းက
တတိယ အရာ႐ွိ ျဖစ္သြားတယ္
လခ သိန္း၂၀
ဘာကြာသြားလဲ
Education ကြာသြားတာပဲ

ဒါေၾကာင့္ Education ကလည္း
ဘဝ ရပ္တည္ေရးအတြကိ
သူ႔ေနရာနဲ႔ သူ အသံုးဝင္ပါတယ္
သင္ညာ ပဲ ေျပာေျပာ
ဘာပဲေျပာေျပာ
ေျပာခ်င္တာေျပာ အသံုးဝင္တယ္

....................................................................

တစ္ခ်ိဳ႕ အရာ ႐ွိေတြ
သိပ္ေမာက္မာ ႐ိုင္းစိုင္းတယ္
လူႀကီးကို လည္း ဆဲ ခ်င္ဆဲတယ္
Wisdomမ႐ွိဘူးေပါ့
ဒါေပမယ့္ Education က ႐ွိေနေတာ့
ဘဝ ရပ္တည္လို႔ရေနတယ္

တစ္ခ်ိဳ႕လည္း Education မ႐ွိေပမယ့္
ေနတက္ ထိုင္တက္ ေတာ့
တျဖည္းျဖည္း အထက္ေရာက္လာတယ္
အဲ့တာ ဘဝ ကို Wisdom နဲ႔ရပ္တည္တာေပါ့

ဘဝ မွာ
Education
သို႔မဟုတ္
Wisdomတစ္ခု
ေကာင္းေကာင္း႐ွိရင္
ဘဝ ရပ္တည္လို႔ရတယ္

ႏွစ္ခု လံုး ႐ွိရင္ Perfect ျဖစ္သြားပါတယ္

ဒါေၾကာင့္
ကိုယ့္မွာ လိုေနတာ
ကိုယ့္ ႀကိဳးစားျဖည့္ေပါ့

အလားတူပဲ
Education ကသာ ေကာင္းတယ္
Wisdom ကသာ မွန္တယ္ လို႔
ေဇာင္းေပးၿပီ မေျပာအပ္ပါဘူး

ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ႏွစ္ခု စလံုး လိုအပ္ လို႔ေပါ့

....................................................................

ဗာဟု သစၥဥၥ သိပၸဥၥ ဝိနေယာစ သုသိကိၡေတာ
သုဘာသိတာစ ယာဝါစာ ဧတံမဂၤလ မုတၱမံ

အၾကားအျမင္ဗဟုသုတ မ်ားျခင္း
အျပစ္ကင္းေသာ စက္မူ႔လက္မူ႔အတတ္ကို တတ္ျခင္း
ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းျခင္း
အေျပာအဆို ခ်ိဳသာယဥ္ေက်းျခင္း

ဤေလးပါးသည္ တိုးတက္ႀကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္း
ေကာင္းျမတ္ေသာ မဂၤလာမည္ေပ၏

ေက်ာ္မင္းထြန္း ( 24.3.2019)

Credit Ko Kyaw Min Tun

ဗုဒၶကို ကြ်န္ေတာ္ အရမ္းေလးစားပါတယ္

ဗုဒꨁကို ၾက္ေႏတာ အရမးေလးစားပါတယ။
ေဘာꨘကာင့လဲေဆိုတာ့

ဗုဒꨁဟာ ဒီကမꨑာꨢကီးကို
ငာ ဘုရား ပိုငၲယႅိဳ႔ မ်ၾကားခဲ့ပါဘူး။

ငါ ဘုရားကို ကိုးၾကယရင
ဆုလာေဒေၾတပးမယႅဳ႔ိ မစညး႐ုံးခဲ့ပါဘူး။

ငာ ဘုရားကို မရြိခိုးရင၊ မကိုးၾကယရင
ငရဲကို ပို႔ပစၼယႅိဳ႔ မ်ခိမးေ်ခာကၡဲ့ပါဘူး။
ငာ ဘုရားကို ရြိခိုးျခငးထက
စရဏပိုငး ေကာငးျမျခငးဟာ
ပိုျမတၱယႅိဳ႔ ျပျပႆားသား
ေ်ပာꨘကားခဲ့သူပါ။

"ငာ ဘုရားေ်ပာတဲ့ စကားတိုငးကိုလညး အၾလယၱကူ မ္ကၥိမြိတ မယံုလိုကၸါနဲ႔" လို႔ ရဲေရဲတာက ေ်ပာꨘကားခဲ့သူပါ။
ငာဘုရား ေဟာꨘကားခဲ့တဲ့ ဒီအမြႏၲရားေၾတဟာ
ငာ ဘုရားပိုငၲာ မဟုတၻဴး။
သဘာဝ အမြႏၲရားေၾတသာျဖစၱယႅိဳ႔
ေပငၛပငတင​တင ေ်ပာꨘကားခဲ႔သူပါ။

ျမတ​ဘုရားဟာ ရရြိခဲ့တဲ့ ဘုရားအ်ဖစၠိဳလညး
တစ​ဦးတေစယာကၱညး ေမာငၸိဳငၥီးထားတာမ္ိ႘းမဟုတၻဲ........

"ဘုရားျဖစၡ္ငရင လူသားတိုငး ꨢကိ႘းစားလို႔ရတယ"
ဆိုတဲ့ လမးေꨘကာငးတစၡဳကို စိေႆဘာထား ျကီးျမႂတၥာနဲ႔ ခ္ခ်ပခဲ့သူပါ။
ၾလပႅႁပၥာ ေၾတးေခငျခင့၊ ၾလတႅႁပၥာ ေ်ပာေဆိုနထိုႁငၡင့၊ ၾလတႅႁပၥာ ယံုꨘကႁညၡင့ဆိုတဲ့ ဒီမိုေကရစီ ေသဘာတရားေၾတကို ေ်ပာꨘကားခဲ့တဲ့ ပထမဆံုးေသာ
ဘာေသာရးေခါငးေဆာင တေစယာကၸါ။

"ကိုေယကာငးတာလုပရင ေကာငးက္ိ႘း ခံစားရမယ။
ေမကာငးတာလုပရင ေမကာငးက္ိ႘း ခံစားရမယ။"

မိမိရဲ႕ ေ​ကာငးျခငး၊ ဆိုးျခငး ရလေဒၾတဟာ
မိမိရဲ႕ အတိတ၊ ပစၥ႘ပꨅႏၠာေလၾတရဲ႕
လုပရေပꨘကာင့ျဖစၱယ။
မႆူ တစဦးတေစယာကၠမြ
ဖႏၲီး စီရေငနတာ မဟုတၻဴးလို႔
ေအꨘကာငးတရားေꨘကာင့
အက္ိ႘းတရားျဖစရ်ခငးကို
ေ်ပာꨘကားခဲ့တဲ့ တစဦးတညးေသာ
ဘာေသာရးေခါငးေဆာငၲေစယာကၸါ။

ျမတ​ဗုဒꨁရဲ႕ တႆကၱာကာလပတႅံဳးမြာ
ျမတ​ဗုဒꨁ တားျမစၡဲ့တဲ့ တရားေၾတကို
ျမတ​ဗုဒꨁကိုယၱိဳငႅညး လံုျခံ႘ခဲ႔ပါတယ။
အဲေဒါꨘကာင့ ၾက္ေႏတာဟာ ဗုဒꨁကို အရမးေလးစားပါတယ။ အရမးꨘကညႛိ႘ပါတယ။ ျမတ​ဗုဒꨁ ေ​ဟာꨘကားခဲ့တဲ့
ျငိမးခ္မးျခင​းတရားေတောၾတဟာ အခုခ္ိႏၴိ မြႏၠေႏနတုႏးပါပဲ။ လိုကၷာက္င့သံုးေနတုႏးပါပဲ။

ေဒီန႔ကမာꨑ်ကီး ျငိမးခ္မးေအာင ဗုဒꨁတရားေတောၾတထဲမြာ နညးလမးေၾတ ေရြိနပါတယ။ ျမတ​ဗုဒꨁ က္င​့ျကံခဲ့တဲ့ ဝိပꨯနာတရားေၾတဟာလညး ျမတ​ဗုဒꨁခ္မြေတပးခဲ့တဲ့ နညးလမးေၾတအတိုငး လေကၾတ႕က္င့ꨘကံꨘကည့ရင စိတရဲ႕်ငိမးခ္မးျခငးကို အမြႏၲကယ ေရြာၾတ႔ၒိုငၲယၧိဳတာ ဘာသာျခားေေၾတတာင လေကၡံနꨘကပါတယ။
ဝိပꨯနာတရားစခႏးေၾတမြာ ဖႏၧငးရြငဝါဒကို ယံုꨘကညၱဲ့ ဘာသာျခားေၾတ ေလာရာကၠ္င့ꨘကံအားထုေတနꨘကတာ အမ္ားꨢကီးရြိပါတယ။

ဗုဒꨁဟာ ျၾကားဝါမꨳၾတ၊ စညး႐ံုးမꨳၾတ၊ ျခိမးေ်ခာကၼꨳေ​ၾတ၊
ခ္႘ပၡ္ယၼꨳၾတ မလုပၡံပါဘဲန႔ဲ ျမတ​ဗုဒꨁရဲ႕ စကားကို ယံုꨘကႁညၥာ လိုေကၷာနꨘကတဲ့ ဗုဒꨁဘာသာဝေငၾတ ေယန႔အထိ အမ္ားꨢကီးေရြိနဆဲျဖစၱာကို
ၾက္ေႏတာ အငၼတႏၼြကို ဂုဏယဴမိပါတယ။

အခု...ဗုဒꨁမေရြိတာ့တာ
ႏွေစပါငး(၂၅၀၀)ေက္ႁႆားပါျပီ။
အငၟားအꨢကီးဆံုး ဘာသာꨢကီး(၄)ခုထဲမြာ
အခုခ္ိႏၴိ ပါဝေငနတာကို အံ့ျသခ္ီးက္ဵးလို႔ကို မဆံုးႏိုေငတာ့ပါဘူး။ ဗုဒꨁရဲ႕ ၾသႆငၧံဳးမမꨳၾတက စာအုေပၾတ မ္ားမ္ားဖျပီး ဆျခႆံုးသပꨘကည့ေလ ပိုျပီးမြႏၲယၧိဳတာ သိလာပါတယ။

ေဒါꨘကာင့ ၾက္ေႏတာဟာ ဗုဒꨁဘာသာဝငၲေစယာက ျဖစရတာ ဂုဏယဴပါတယ။ ဗုဒꨁဘာသာဝင အသိုငးအဝိုငးꨘကားမြာ ေျမးျဖားလာရတာကိုလညး အၾလေႏၠ္နပၼိေပါတာ့တယ။

(ၾက္ေႏတာ ဒီေလိုေၾတရးလိုကၱာဟာ သူမ္ားဘာသာကို ထိခိုေကစေလိုသာ ဆၒꨀမရြိပါဘူး။ ဘာသာဝငၲစဦးရဲ႕ ႐ုိးရြငးေသာ ရႁငၲငးခံစားခ္က သႆႆာျဖစၸါတယ)

Democracy စံၒꨳႏးေၾတဟာ ဗုဒꨁရဲ႕ဝါေဒၾတနဲ႔အတူတူ
ပါပဲ။ ဒါကို ဟိုးအရငၲညးက ၾကꨕေႏတောၾတးမိပါတယ ။ ပရိႆတꨢကီးလညး ေသခ္ာစဥးစားꨘကည့။ ေစ့ေစ့ေၾတး ေရးေရးေပငပါတယ။

#မိုးထေကဝ

Tuesday, April 23, 2019

သမိုင်းကို​လေ့လာရင်း ပိုပြီး လေ့လာသင့်

သမိုင်းကို​လေ့လာရင်း ပိုပြီး မ အ လာသင့်ဘူး
=========================

​တောင်​ငူ-​မြောက်​ဦး စစ်​ နဲ့ပတ်​သက်​လို့
​လေ့လာခဲ့တာ နှစ်​လ​ကျော်​ခဲ့ပြီ။ ပထဝီ
အ​နေအထားကိုလည်း ​ဒေသနှစ်​ခုလုံးမှာ
​နေဖူးလို့ ရင်းနှီး​နေတယ်​။

မ​နေ့က ရခိုင်​လူမျိုးသမိုင်းဆရာတစ်​​ယောက်​က အင်​အား​သေးငယ်​လှတဲ့ ​မြောက်​ဦးဘုရင့်
နိုင်​ငံ​တော်​ဟာ အင်​အားကြီးလွန်းတဲ့ ​တောင်​ငူအင်​ပါယာထဲမပါခဲ့တာဟာ ယုတ္တိမတန်​သလို post ​ရေးတယ်​။ ဘူးလက်​လှ​ဆွေက
လည်း သံတွဲဟာ ရခိုင်​အပိုင်​မဟုတ်​ဘူးဆိုပြီး
ရယ်​စရာလုပ်​တယ်​။ သူတို့​ပြောချင်​တာက
ရခိုင်​ဆိုတာ ထင်​သ​လောက်​ မကြီးကျယ်​ခဲ့ဘူး
လို့ message ​ပေးချင်​တာဖြစ်​ပါလိမ့်မယ်​။
Comment ​တွေကိုဖတ်​ကြည့်လိုက်​​တော့လည်း အားမရဘူး။

ကျွန်​​တော်​တို့ရခိုင်​မှာ သမိုင်းပညာရှင်​မျိုးဆက်​မပြတ်​ခဲ့ဘူး။ဦးစံ​ရွှေဘု၊ဦးစံ​သာ​အောင်​၊ဦးဦးသာထွန်း၊ ​ဒေါက်​တာ​အေး​ကျော်​၊​ဒေါက်​တာ ​အေးချမ်းစသည်​ဖြင့် မျိုးဆက်​မပြတ်​ခဲ့ဘူး။ အခုလည်း သမိုင်း​ဒေါက်​တာဘွဲ့ကို
စင်္ကာပူ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်​ကယူထားတဲ့ ရခိုင်​လူငယ်​​တွေ​တောင်​ ရှိ​နေကြပြီ။ ရာဇဝင်​ဖက်​မှာလည်း ရွက်​ပုန်းသီးပညာရှင်​​တွေ ဟာ
အခုထိ မျိုးဆက်​မပြတ်​ရှိ​နေတုန်း။ ရခိုင်​​လောက်​ဘယ်​လူမျိုးမှ ကိုယ့်သမိုင်းအ​ကြောင်း
ကိုယ်​မသိကြဘူး။ ဒါ​ကြောင့် ပညာရှင်​​တွေကို ​ကျော်​လွန်​ပြီး သမိုင်း​ကောက်​ချက်​​တွေကို မချချင်​ဘူး။
ဒါ​ပေမယ့် ပညာရှင်​​တွေက ဖက်​မ​ပြောချင်​တဲ့ သမိုင်းဆရာအချို့ရဲ့ research မဲ့ ​ကောက်​ချက်​ဆွဲ ​နေမှုအ​ပေါ်မှာ​တော့ ​လေ့လာသူတစ်​​ယောက်​အ​နေနဲ့နည်းနည်း တုံပြန်​ပါရ​စေ။

အရင်​ဆုံး ကမ္ဘာ့အသိအမှတ်​ပြုပညာရှင်​တစ်​ဦး
တင်​ဆပ်​ထားတဲ့ ​တောင်​ငူ-​မြောက်​ဦး စစ်​ပွဲကို
အကျဉ်းချုပ်​ဘာသာပြန်​ ​ဖော်​ပြ​ပေးပါ့မယ်​။

​တောင်​ငူ-​မြောက်​ဦးစစ်​
------------------------------------------

ရက်​စွဲ = 12 Oct 1545-30 Jan 1547
စစ်​နယ်​​မြေ =ရခိုင်​​ဒေသ
ရလာဒ်​= ​မြောက်​ဦးဘုရင့်နိုင်​ငံ​တော်​မှအနိုင်​ရသည်​
နယ်​ပယ်​အ​ပြောင်းအလဲ=စစ်​မဖြစ်​ခင်​ကအတိုင်းတည်​ရှိသည်​။

တိုက်​ခိုက်​ကြသူများ
--------------------------
လာ​ရောက်​တိုက်​ခိုက်​သူ=​တောင်​ငူနိုင်​ငံ​တော်​
ခုခံတိုက်​ခိုက်​သူ=​မြောက်​ဦးဘုရင့်နိုင်​ငံ​တော်​

စစ်​ဦးစီးများ
------------------
​တောင်​ငူ...................................​မြောက်​ဦး
၁။ တပင်​​ရွှေထီး.................... ၁။မင်းဘင်​
ဘုရင့်​နောင်​...........................၂။မင်းတိက္ခ
နန္ဒသင်္ကြန်​............................၃။ဇုန်​ဒက်​
သမိန်​ဗြက်​သာမိတ်​
သီရိ​ဇေယျ​ကျော်​ထင်​
နန္ဒ​ယောဒ
စစ်​တု ရင်​ဂသူ
သမိန်​အိန်​​နေး
စလင်းစည်​သူ​ကျော်​ထင်​
ဒီ​ရေဂို​ဆောရီးစ်​

စစ်​တပ်​ဖွဲ့စည်းပုံ
------------------------------
၁။ ဗမာ့ဘုရင့်.................၁။ရခိုင့်ဘုရင့်
တပ်​မ​တော်​..................တပ်​မ​တော်​
၂။ဗမာ့ဘုရင့်...................၂။ရခိုင့်ဘုရင့်
​ရေတပ်​...............................​ရေတပ်​
၃။​ပေါ်တူဂီ.......................၃။​ပေါ်တူဂီ
​ကြေးစားတပ်​..................​ကြေးစားတပ်​

အင်​အား
----------
ပထမအကြိမ်​ထိ​တွေ့မှု(1545)
​တောင်​ငူတပ်​သား ​လေး​ထောင်​။
​မြောက်​ဦးတပ်​မ (၆)မ။
(​မြောက်​ဦးနိုင်​)

ဒုတိယအကြိမ်​ထိ​တွေ့မှု(1546-47)

​တောင်​ငူ=စစ်​သည်​ ၁၉၀၀၀+​ရေတပ်​ ၄၀၀၀
​မြောက်​ဦး=စစ်​သည်​ ၂၀၀၀၀ ​ကျော်​+​ရေတပ်​

ဖြစ်​ပွားရ​သောအ​ကြောင်းအရင်း
-------------------------------
၁။ ရခိုင်​ဘုရင်​ မင်းဘင်​ က ​တောင်​ငူ-အင်းဝ
စစ်​ပွဲမှာ အင်းဝကို အကူအညီ​ပေးလို့။
၂။ သံတွဲစား ဦးရီး​တော်​ မင်း​အောင်​လှကို
တူ​တော်​ မင်းဘင်​က ဖယ်​ရှားမှုကို ​တောင်​ငူ
ကဝင်​​ရောက်​စွက်​ဖက်​မှု။

စစ်​ဖြစ်​ပွားခြင်း
----------------------------
၁။ ပထမအကြိမ်​ထိ​တွေ့မှု

၁၅၄၅ ​အောက်​တိုဘာမှာ ​မြောက်​ဦးဘုရင်​ မင်းဘင်​ ဟာ သံတွဲစားဦးရီး​တော်​ကို ဖယ်​ရှားပစ်​ဖို့ တပ်​မ(၆)မ ကို သံတွဲကို​စေလွှတ်​တယ်​။
သံတွဲသို့​တောင်​ငူကစစ်​ကူ ​လေး​ထောင်​ပို့​ပေး​ပေမယ့် ရခိုင်​​တွေက သံတွဲကိုအရင်​​ရောက်​ပြီးမြို့ကိုသိမ်းတယ်​။​တောင်​ငူတပ်​
ကိုခုခံတိုက်​ခိုက်​ဖို့ တပ်​​ဖျောက်​ပြီး​စောင့်ဆိုင်း​နေတယ်​။ ​တောင်​ငူတပ်​လူ​လေး​ထောင်​ဟာ အငိုက်​မိသွားပြီး ​မြောက်​ဦးတပ်​မ (၆)
တပ်​ရဲ့ ​ချေးမှုန်းခြင်းကိုခံလိုက်​ရတယ်​။
ဦးရီး​တော်​က​တော့ မြို့အသိမ်းခံရကတည်းက ​တောင်​ငူတပ်​ကို ​စောင့်ရင်း​ရှောင်​တိမ်း​နေရတယ်​။​တောင်​ငူတပ်​ရှုံး​တော့ တပင်​​ရွှေထီးဆီမှာသွား​ရောက်​ခိုလှုံခဲ့တယ်​။

ဒုတိယအကြိမ်​ထိ​တွေ့မှု
-----------------------------------

တိုက်​စစ်​၊ခံစစ်​ပြင်​ဆင်​မှု
++++++++++
စစ်​ဘုရင်​တပင်​​ရွှေထီးဟာ ပထမအကြိမ်​ရှုံးနိမ့်မှု​ကြောင့် ဒုတိယချီတက်​တက်​ခိုက်​မှုအတွက်​ အ​သေအချာ စီမံတယ်​။

တပ်​သား ၁၉၀၀၀ ၊မြင် ၄၀၀၊ ဆင်​ ၆၀၊​ပေါ်တူဂီ​ကြေးစား အ​မြောက်​တပ်​ ​တွေနဲ့ ကြည်း​ရေစစ်​​ကြောင်းနှစ်​​ကြောင်းနဲ့
သံတွဲကိုအရင်​ချီတယ်​။ ​တောင်​ငူတပ်​မှာ ရှမ်းတပ်​၊မွန်​တပ်​၊​ပေါ်တူဂီတပ်​၊ကိုယ်​ရံ​တော်​တပ်​​တွေနဲ့စု​ပေါင်းဖွဲ့စည်းထားတယ်​။

ရခိုင်​ဘုရင်​မင်းဘင်​ကလည်း ​တောင်​ငူတပ်​ကို
ခုခံ​ချေမှုန်းဖို့ အ​သေအချာပြင်​ဆင်​ထားတယ်​။ သံတွဲကို တည်​ကြက်​ထားပြီး အပြီးသတ်​​ချေမှုန်းမှုကို ​မြောက်​ဦး​ဒေသမှာ အဆုံးသတ်​​ပေးဖို့ စစ်​ဗျူဟာကို ​ရွေးချယ်​ထားတယ်​။

ရခိုင်​ခံစစ်​မျက်​နှာကို ခံတပ်​ (၁၁)ခုနဲ့ကွန်​ရက်​စနစ်​ တည်​​ဆောက်​ထားတယ်​။ ခံတပ်​တစ်​ခုချင်းစီမှာ ​ရေကျုံး၊မီးကျုံး၊တံတိုင်း၊​ရေကန်​​တွေ
ပါရှိတယ်​။
​မြောက်​ဦး မြို့​တော်​မှာ စားနက်​ရိက္ခာအပြည့်ဖြည့်ထားတဲ့အပြင်​ ​ရေကန်​ကြီး​တွေ၊တူး​မြောင်းကြီး​တွေကိုလည်း​ရေအပြည့်ဖြည့်ထားတယ်​။
မြို့ကို ​ကျောက်​တံတိုင်းကြီးတစ်​ထပ်​နဲ့ကာကွယ်​ထားပြီး ​ရေကျုံး၊မီးကျုံး၊ကျုံး​ခြောက်​၊
သုံးထပ်​နဲ့တားဆီးထားတယ်​။ သတ်​ကွင်းကို
ရန်​သူဝင်​​ရောက်​နိုင်​​အောင်​ မက်​လုံး​ပေးထားတယ်​။

တပင်​​ရွှေထီးတပ်​​တွေဟာ ကြည်း​ကြောင်း ၄၀၀၀၊ ​ရေ​ကြောင်းချီ စစ်​သည်​ ၁၅၀၀၀
ကို တိုက်​​လှေ ၈၀၀၊သံ​လှေ ၅၀၀၊ကုန်​​လှေ ၁၀၀
​ပေါ်မှာတင်​ပြီး ၁၅၄၆ ခုနှစ်​ ​အောက်​တိုဘာ
မှာစတင်​ချီတက်​တယ်​။

ထိ​တွေ့တိုက်​ခိုက်​ခြင်း
++++++++++
မင်းတိက္ခ​ခေါင်း​ဆောင်​တဲ့ ရခိုင်​စစ်​သ​င်္ဘော ၃၅ စင်းဟာ နာဂရစ်​အငူ က​စောင့်ပြီး ​တောင်​ငူ​ရေ​ကြောင်းချီတပ်​ကို
​စစ်​မြှူပြီးပိတ်​ဆို့ဖို့ကြိုးစားတယ်​။
တပင်​​ရွှေထီးဟာ ရခိုင်​စစ်​သ​င်္ဘောစုနဲ့
ထိ​တွေ့တိုက်​ခိုက်​မှုမလုပ်​ဘဲ ​ရှောင်​ထွက်​ခါ
သံတွဲအ​ရောက်​ချီတက်​ခဲ့တယ်​။
၁၅၄၆ ​အောက်​တိုဘာ ၂၈ ရက်​​နေ့မှာ သံတွဲ
​တောင်​ဖက်​ပိုင်းမှာ ​တောင်​ငူကြည်း​ကြောင်းချီတပ်​နဲ့​ရေ​ကြောင်းချီတပ်​တို့
​တွေ့ဆုံပူး​ပေါင်းတယ်​။

ရခိုင်​​တွေ​ရေးဆွဲထားတဲ့အတိုင်း ​တောင်​ငူတပ်​​တွေက သံတွဲကို အပြင်းအထန်​မတိုက်​ခိုက်​ပဲ
ရသွားတယ်​။တပင်​​ရွှေထီးက ဦးရီး​တော်​
မင်း​အောင်​လှ ကို သံတွဲမှာ နန်းတင်​တယ်​။
ရခိုင်​တပ်​​တွေက ​တောင်​ငူတပ်​​တွေကို အတို့အဆိပ်​က​လေးနဲ့ စစ်​မြှူ ခဲ့တယ်​။

၁၅၄၇ ၊ဇန်​နဝါရီမှာ ​တောင်​ငူတပ်​​တွေဟာ သံတွဲ
မှ​မြောက်​ဦးသို့ စစ်​ချီတယ်​။
ဇန်​နဝါရီဒုတိယပတ်​​လောက်​မှာ ​တောင်​ငူတပ်​ဟာ ​မြောက်​ဦးခံစစ်​ဇုံကို စတင်​​ခြေချမိ
တယ်​။

ရခိုင်​​တွေရဲ့ စစ်​ဗျူဟာမှာ လှည့်စားမှု​တွေ အများကြီးရှိခဲ့တယ်​။အဓိက​ချေမှုန်းပစ်​ရမယ့်
​နေရာမှာ အင်​အားကို နည်းနည်းသုံးပြီး
ပထဝီအားသာချက်​ကိုသုံးတယ်​။ မြှူ စစ်​နဲ့
ခွာစစ်​​တွေမှာ အင်​အားထုထည်​နဲ့သုံးတယ်​။

ရခိုင်​​တွေရဲ့အားသာချက်​က ​ရေ​ကြောင်း
တိုက်​ပွဲဖြစ်​တယ်​။ ​တောင်​ငူတပ်​ကလည်း
ဒီအားသာချက်​ကိုသိထားတယ်​။ ဒါ​ကြောင့်
​မြောက်​ဦးမြို့အ​နောက်​ဖက်​ ကုလားတန်​ မြစ်​​ကြောင်းချီတပ်​ကိုအပြည့်နဲ့ ချီတက်​​စေခဲ့တယ်​။
ဒီ​ရေအတက်​ကိုအားကိုးပြီးတက်​လာတဲ့ ​တောင်​ငူ​ရေတပ်​ဟာပိုးချီကျွန်းအ​ရောက်​မှာ ရခိုင်​
​ရေတပ်​နဲ့​ပေါ်တူဂီ​ကြေးစားတပ်​ရဲ့
နှစ်​ဖက်​ညှပ်​ဖျက်​ဆီးခြင်းကို ခံလိုက်​ရတယ်​။
​နောက်​ချန်​​ရေတပ်​ဟာလည်း ​ရေအဆန်​ကို
မတက်​နိုင်​လို့ အကူအညီမ​ပေးနိုင်​ခဲ့ဘူး။
တပင်​​ရွှေထီးရဲ့ မုတ္တမ​ရေ​ကြောင်းအ​တွေ့အကြုံဟာ ကုလားတန်​မြစ်​မှာ နှစ်​မြှုပ်​ခံလိုက်​ရတယ်​။

ကြည်း​ကြောင်းချီ​တောင်​ငူတပ်​​တွေက
​တော့ ​မြောက်​ဦးအ​ရှေ့​တောင်​ တဖက်​သို့ ဦးတည်​ချီတက်​လာခဲ့တယ်​။ ရခိုင်​​တွေဟာ ကုလားတန်​မြစ်​​ကြောင်းကို ကာကွယ်​နိုင်​ခဲ့​ပေမယ့် ​လောင်းကြတ်​ ကို​တော့ လက်​လွှတ်​လိုက်​ရတယ်​။
( ဘာ​ကြောင့် ​လောင်းကြတ်​ခံတပ်​ကိုလက်​လွှတ်​ခဲ့သလဲဆိုတာကို သိရှိနိုင်​ဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်​ပတ်​ တနင်္ဂ​နွေ​နေ့မှာ ​လောင်းကြတ်​ကိုသွား​ရောက်​​လေ့လာခဲ့တယ်​။ Ko KoGyi နဲ့MyoTheim အကူအညီနဲ့ လက်​မ၊နဂါရာ၊နန်းကျ၊​လောင်းကြတ်​ ​ရေ​ကြောင်းသမိုင်းကျွမ်းကျင်​သူ ဆီမှာ ​မေးမြန်းခွင့် ရခဲ့တယ်​။ နှစ်​​ပေါင်း ၄၇၂ ​ကျော်​က ​ရေ​ကြောင်းကို နှစ်​ တစ်​ရာတစ်​ကြိမ်​​ပြောင်းလဲမှုနဲ့ အ​ခြေခံခန့်မှန်းကြည့်မိတယ်​။
အခု ​လောင်းကြတ်​​ချောင်းဟာ ရန်​​မောင်​
​ချောင်းအဖြစ်​ ​လောင်းကြတ်​​တောင်​​မော်​မှာ မြစ်​ဖျားခံခဲ့ပြီးပင်​မ​ချောင်းအဖြစ်​ရှိခဲ့တယ်​လို့​ပြောပါတယ်​။​လောင်းကြတ်​​ောင်​အ​နောက်​ဖက်​က​တော့​လေးမြို့​ချောင်းတည်​ရှိခဲ့ပါသတဲ့။ ရခိုင်​​လောင်းကြတ်​ခံတပ်​ဟာ
အဲဒီ​ခေတ်​က ​မြောက်​ဦးကို ကာကွယ်​​ပေးဖို့
စိုးမိုးကုန်းလိုဖြစ်​​နေပါတယ်​။ ​ရေ​ကြောင်း နှစ်​မျက်​နှာကို ထိန်းချုပ်​ထားနိုင်​တဲ့
သဘာဝကင်းစခန်းလို အသုံးပြုနိုင်​​ပေမယ့်
စစ်​မျက်​နှာနှစ်​ဖက်​ခွတိုက်​ရလို့ ကာကွယ်​ဖို့
မလွယ်​နိုင်​ဘူးလို့ အချက်​အလက်​​တွေက
ညွှန်​ပြ​နေပါတယ်​။ Ko KoGyi ဆီမှာ​တော့
အသံဖိုင်​ရှိပါတယ်​။)

တိုတိုပဲ​ပြောကြပါစို့။
မင်းဘင်​ရဲ့ မဟာဗျူဟာက ​တောင်​ငူတပ်​မကို
သတ်​ကွင်းဆီ မျှား​ခေါ်ဖို့ ဖြစ်​ပါတယ်​။
ဒါ​ပေမယ့် တိုက်​ရိုက်​ ဆွဲ​ခေါ်ခဲ့ရင်​ ရန်​သူက
မယုံသင်္ခါဖြစ်​ပြီး နည်းပရိယာယ်​ကို ရိပ်​မိ
သွားနိုင်​ပါတယ်​။ ဒါ​ကြောင့်  ခံတပ်​ (၁၁)နဲ့ စစ်​မျက်​နှာကို ဖြန့်ပစ်​လိုက်​​တော့ တပင်​​ရွှေထီးဟာမြို့​တော်​ရဲ့ ကာကွယ်​​ရေးအစီအမံထက်​ခံစစ်​ ကွန်​ရက်​ကို ဖြိုပစ်​ဖို့ ကိုပဲ အာရုံစိုက်​ရပါ​တော့တယ်​။
ကုလားတန်​​ကြောင်းချီ​ရေ​ကြောင်းတပ်​မ
ဖျက်​ဆီးခံလိုက်​ရလို့ မြို့သိမ်းဖို့စိတ်​
အ​နှောက်​အယှက်​ဖြစ်​​နေတဲ့ တပင်​​ရွှေထီး
ဟာ ခံတပ်​​တွေကို အတင်းတိုက်​ပြီး ဝက်​သိုး
တစ်​​ကောင်​လို မြို့​တော်​ဆီ အ​ရောက်​ချီ
ပါ​တော့တယ်​။ ရခိုင်​ခံတပ်​​တွေဟာ ကွန်​ရက်​
သဏ္ဍာန်​တည်​​ဆောက်​ထား​တော့ ဆုတ်​ခွာစစ်​
မှာ အလွန်​အားသာချက်​ရှိခဲ့ပါတယ်​။ မူလနည်း
ဗျူဟာအတိုင်း ​မြောက်​ဦး သတ်​ကွင်းကို
ချီတက်​ဖို့ ဝက်​သိုး ကို လမ်း​ကြောင်း​ပေး
လိုက်​ပါတယ်​။ ​မြောက်​ဦးအ​ရှေ့ဖက်​ကို
​ရောက်​လာတဲ့ ​တောင်​ငူတပ်​​တွေဟာ အလွန်​
စိတ်​ဓာတ်​တတ်​​နေပါတယ်​။

စစ်​ပွဲဆိုတာ ဓားဓားချင်းခုတ်​​နေလို့မပြီးပါ
ဘူး။ မိမိ အ​ခြေအ​နေကို အရှိအတိုင်းမပြ
ရပါဘူး။ မင်းဘင်​ဟာ သံတမန်​အဖြစ်​ ဘုန်း
​တော်​ကြီး ၄ ပါးကို တပင်​​ရွှေထီး ထံ ​စေလွှတ်​ခါ ညှိနှိုင်းဖို့ ပရိယာယ်​ဆင်​ပါ​တော့
တယ်​။ တပင်​​ရွှေထီး ဖက်​ကလည်း ​မြောက်​ဦးသံတမန်​​တွေ လာမှာကို ကြိုသတင်းရထား
လို့ အ​ကောင်းဆုံး စစ်​သည်​​တွေ ၊အ​ကောင်းဆုံးမြို့သိမ်းလက်​နက်​​တွေကို ပြသထား
ပါတယ်​။ သံတမန်​​တွေ မြင်​​တွေ့ပြီးစိတ်​
ဓာတ်​ကျသွား​အောင်​ပါ။

မင်းဘင်​လိုချင်​တဲ့ အကွက်​ဝင်​လာပါ​တော့တယ်​။
မြို့​တော်​ကို တိုက်​ခိုက်​ဖို့ ​တောင်​ငူရဲ့
အရဲရင့်ဆုံး၊ အသန်​မာဆုံး၊ ဘွဲ့ထူးဂုဏ်​ထူး
ရချင်​တဲ့ စစ်​သည်​​တွေ၊ဆင်​မြင်းတပ်​​တွေ
ဟာ သတ်​ကွင်းမှာ စုစည်းပြီးစအချိန်​မှာပဲ
လျှို့ဝှက်​​ရေတံခါးကို ​ဖောက်​ချပစ်​ပြီး ​တောင်​ငူကြည်းတပ်​ကို အပြီးသတ်​ ​ချေမှုန်းပစ်​
လိုက်​ပါတယ်​။
​ပေါ်တူဂီ​ကြေးစားအ​မြောက်​ကြီး​တွေ
ပဲ ကျန်​ခဲ့​လေ​တော့ တပင်​​ရွှေထီး ရဲ့စိတ်​
ဓာတ်​လည်း ကျဆင်းသွားခဲ့သလို လက်​ကျန်​
​တောင်​ငူတပ်​သား​တွေ ခမျာလည်း စိတ်​ဓာတ်​ပျက်​ကုန်​ကြပါတယ်​။
အ​ရေးထဲမှာ ထိုင်း​တွေက ထားဝယ်​ကို ထိပါး
တဲ့ သတင်းစကားကို ကြားလိုက်​ရ​တော့
တပင်​​ရွှေထီး အ​နေနဲ့ စစ်​ရပ်​စဲခါ တပ်​ပြန်​
​ခေါက်​ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်​။ အဆုတ်​မှာ ရခိုင်​​တွေ
ရဲ့ လိုက်​လံတိုက်​ခိုက်​ဖို့ကလည်း ​သေချာ
သ​လောက်​ပါပဲ။

ရခိုင်​​တွေမှာလည်း ပြဿ နာ က ​ပေါ်လာတယ်​။
​မြောက်​ပိုင်းရခိုင်​ ရာမူးကို တြိပူရ​တောင်​
​ပေါ်လူရိုင်း​တွေက လာ​ရောက်​တိုက်​ခိုက်​​နေ
တယ်​။ ဒါကို ချက်​ချင်းအ​ရေးယူ​ဆောင်​ရွက်​ဖို့
လိုတယ်​။ ဒါ​ကြောင့် ​တောင်​ငူတမန်​ ဘုရင့်
​နောင်​မှတဆင့် အဆိုပြုလာတဲ့ အချက်​အလက်​
​တွေကို မင်းဘင်​က စဉ်းစား​ပေးဖို့ ဖြစ်​
လာရ​တော့တယ်​။

စစ်​​ပြေငြိမ်း ခြင်း
-----------------------------
၁၅၄၇ခု၊ဇန်​နဝါရီ ၃၀ မှာ စစ်​​ပြေငြိမ်းကြ
တယ်​။သ​ဘောတူညီချက်​ အနှစ်​ချုပ်​က​တော့-

၁။ ရခိုင်​နယ်​နိမိတ်​ကို ယခင်​ အတိုင်း ​တောင်​ငူ
က အသိအမှတ်​ပြုဖို့ သ​ဘောတူတယ်​။
(​တောင်​ငူတပ်​​တွေက ရခိုင်​အလယ်​ပိုင်းနဲ့  ​တောင်​ပိုင်းကို ယာယီသိမ်းထား ​တော့ စစ်​မဖြစ်​မီက အ​ခြေအ​နေကိုပဲ ရခိုင်​​တွေ ​တောင်း
ဆိုခြင်းဖြစ်​နိုင်​တယ်​။)

၂။ မင်းဘင်​ကလည်း သံတွဲနဲ့ ၎င်း၏အရံ ခုနစ်​မြိုရဲ့  အုပ်​စိုးသူ အဖြစ်​ ဦးရီး​တော်​ မင်း​အောင်​လှကို အသိအမှတ်​ပြု​ပေးဖို့ သ​ဘောတူရ
တယ်​။

စစ်​ပွဲပြီး လှုပ်​ရှားမှု
-------------------
၁၅၄၇ ခု၊ ​ဖေ​ဖော်​ဝါရီ ၂ ရက်​​နေ့မှာ ​တောင်​ငူတပ်​​တွေ ဆုတ်​ခွာသွားခဲ့တယ်​။ ​တောင်​ငူ
တပ်​မနှစ်​မက​တော့ သံတွဲမှာ ​စောင့်ကြည့်
ဖို့ကျန်​​နေခဲ့တယ်​။ ၁၅၄၉ မှ သံတွဲက အပြီး
အပိုင်​ဆုတ်​ခွာခဲ့တယ်​။
​နောက်​ ၇ နှစ်​အကြာ ၁၅၅၄ ခုနှစ်​မှာ မင်းတိက္ခဟာ သံတွဲကို သီရိဓမ္မာ​သောက မင်း
(မင်း​အောင်​လှသား၊ဘုရင့်​နောင်​ရဲ့တူမနဲ့
လက်​ဆက်​ထားသူ။) ကိုဖယ်​ရှား သိမ်းပစ်​လိုက်​
တယ်​။

ဘုရင်​​နော​င်​ဟာ ​တောင်​ငူ သရဖူကို
1550 မှာ ရယူခဲ့တယ်​။ အင်​ဒိုရှိုင်းနား ၊မ​လေး
ကျွန်းဆွယ်​အထိ သိမ်းပိုက်​​အောင်​မြင်​ခဲ့
​ပေမယ့် သူ့နန်းသက်​တ​လျှောက်​လုံး
1580 အထိ ရခိုင့်ဘုရင့်နိုင်​ငံ​တော်​ ကို လက်​
​ရှောင်​ခဲ့ပါတယ်​။ ဒါ​ကြောင့် ​တောင်​ငူအင်​ပါယာမှာ သံတွဲနဲ့​တောင်​ပိုင်း​ဒေသကို ထည့်ဆွဲထားတာကို ပြန်​သုံးသပ်​သင့်ပါတယ်​။

1599 မှာ ရခိုင်​​တွေဟာ ​တောင်​ငူအင်​ပါယာရဲ့
​နေပြည်​​တော်​ ဟံသာဝတီ ကို သိမ်းပိုက်​
လိုက်​ပြီး ​တောင်​ငူအင်​ပါယာကို နိဂုံးချုပ်​​စေခဲ့
တယ်​။ ရခိုင်​ပိုင်​နက်​ကို သံလျင်​အထိတိုးချဲ့နိုင်​ခဲ့
တယ်​။ ဒါ​ပေမယ့် ​ပေါ်တူဂီ​တွေသစ္စာ​ဖောက်​လို့ တာရှည်​မထိမ်းထားနိုင်​ခဲ့ပါဘူး။
ရခိုင့်အင်​အားဟာလည်း 1666 မှာ စတင်​ပြို
ကွဲခဲ့ရတယ်​။

$$$$$$$$$$%%%%%%%%%%&&&&&&&

စစ်​ပွဲသုံးသပ်​ချက်​​တွေကို​တော့ စစ်​ပညာရှင်​
​တွေပဲ သုံးသပ်​ကြပါ​စေ​တော့။

ဒါ​ကြောင့် ရခိုင်​လူငယ်​​တွေကို ​ပြောချင်​
တာက  အ ​နေတဲ့ သမိုင်းဆရာ​တွေကို ချင့်
ချိန်​ပြီး ယုံကြဖို့နဲ့ ဘိုး​ဘေး​တွေရဲ့
ကြိုတင်​ပြင်​ဆင်​တတ်​မှု၊ အ​ခြေအ​နေ
တိုင်းကို န်ိုင်​ငံ​ရေးအမြင်​၊စစ်​​ရေးအမြင်​
တို့ချည်းသာမက စိတ်​ရှည်​​စောင့်ဆိုင်းနိုင်​
မှုတို့ကို မီ​အောင်​လိုက်​ကြပါလို့ တိုက်​တွန်း
ချင်​ပါတယ်​။

လိုအပ်​ချက်​​တွေကို သမိုင်းပညာရှင်​​တွေက
နားလည်​​ပေးနိုင်​ပါ​စေ။